Yükseköğretimüprogramlarına alınacak öğrencilerin seçilmeleri ve tercihlerine göre yerleştirilmelerini belirleyen Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavları (LYS) ile yükseköğretime öğrenci seçme ve yerleştirme işlemleriüÖSYMü(Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi) tarafından yapılır.ü

4702 sayılı Kanun gereğince mesleki ve teknik ortaöğretim (meslek liseleri-mesleki ortaöğretim programları) kurumlarından mezun olacakların/olanların istedikleri takdirde, bitirdikleri programın devamı niteliğinde veya buna en yakın programların uygulandığı mesleki yüksekokulları ile açıköğretim önlisans programlarına sınavsız olarak yerleştirilmeleri (Sınavsız Geçiş) de, ÖSYM (Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi) tarafından yapılır.

ÖSYM (Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi), YÖK (Yükseköğretim Kurulu)”na bağlı merkezi sınavlarla seçme ve yerleştirme işlemlerini yürüten kurumdur. ÖSYM'nin görevleri 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 10. maddesinde şu şekilde belirlenmiştir:

Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi, Yükseköğretim Kurulunun tespit ettiği esaslar çerçevesinde yükseköğretim kurumlarına öğrenci alınması amacıyla sınavları hazırlayan ve yapan, öğrenci isteklerini de göz önünde tutarak Yükseköğretim Kurulunun tespit ettiği esaslara göre değerlendiren, öğrenci adaylarının yükseköğretim kurumlarına yerleştirilmesini sağlayan ve bu faaliyetlerle ilgili araştırmalar ve diğer hizmetleri yapan Yükseköğretim Kuruluna bağlı bir kuruluştur.

Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi, yükseköğretim kurumlarının isteği üzerine yükseköğretim kurumlarına anket, doçentlik sınavları dahil her düzeyde sınav ve değerlendirme ile öğrenci kayıt işlemlerini ve Yükseköğretim Kurulunca verilecek diğer işleri yapar.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun yükseköğretime giriş ile ilgili 45. maddesi aşağıdaki gibidir:

a. Öğrenciler Devlet Yükseköğretim Kurumlarına esasları Yükseköğretim Kurulu tarafından tespit edilen sınavla girerler. Sonuçların değerlendirilmesinde adayların ortaöğretimdeki başarıları dikkate alınır. Ortaöğretim kurumlarını birincilikle bitiren adaylar kendileri için yükseköğretim kurumlarında ayrılacak kontenjanlara, tercih ve puanları göz önünde tutularak yerleştirilir.

Yükseköğretim kurumlarına öğrenci seçiminde, adayların ortaöğretim süresindeki başarıları Yükseköğretim Kurulunun uygun göreceği şekilde Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından geliştirilecek bir yöntemle ek bir puan olarak tespit edilir ve yükseköğretim kurumlarına giriş sınav puanlarına eklenir.

Bir mesleğe yönelik programlar uygulayan liselerin mezunları, Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenecek aynı alanda bir yükseköğretim kurumuna girerken, başarı notları ayrıca tespit edilecek bir katsayı ile çarpılmak suretiyle değerlendirilerek giriş sınavı puanlarına eklenir.

b. Yükseköğretim Kurulunca düzenlenen esaslara göre belli sanat dallarında üstün kabiliyetli olduğu tespit edilen öğrenciler, ilgili dalda eğitim yapmak kaydıyla yine bu esaslar içerisinde belirlenecek özel yöntemlerle yükseköğretim kurumlarına alınabilirler.ÖSYM’nin hâlen (07.01.2016 tarihi itibari ile) yapmakta olduğu sınavlar aşağıdaki gibi listelenebilir; Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS)Lisans Yerleştirme Sınavı (LYS)Yükseköğretim Kurulu Seviye Tespit Sınavı (STS)Jandarma Okullar Komutanlığı Jandarma Astsubay Temel Kursu Giriş Sınavı (JANA)Diş Hekimliği Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı (DUS) (İlkbahar ve Sonbahar)Tıpta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı (TUS) (Bahar ve Güz)TSK Askeri Liseler ile Bando Astsubay Hazırlama Okulunda Öğrenim Görecek Öğrencileri Seçme Sınavı (ALS)Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (ALES) (İlkbahar ve Sonbahar)Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı (YDS) (İlkbahar ve Sonbahar)Polis Akademisi Polis Meslek Yüksekokulları Öğrenci Adaylığı Sınavı (PMYO)Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS Ortaöğretim / Önlisans / Lisans )Dikey Geçiş Sınavı (DGS)Tıpta Yan Dal Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı (YDUS)Üniversitelerdeki İdari Personel İçin Görevde Yükselme Sınavı (ÜGYS)
Engelli Memur Seçme Sınavı (EKPSS)

Editör: TUNAHAN ERTAN